Book in Polish by Gabriela Matuszek. W tym napisanym z niesłychanym znawstwem i pasją tomie szkiców naukowych Gabriela Matuszek przygląda się literaturze wczesnego modernizmu z perspektywy psychoanalitycznej, antropologicznej, kulturowej i genderowej. Książka składa się z artykułów monograficznych, poświęconych poszczególnym pisarzom polskim i obcym (Wyspiańskiemu, Ibsenowi, Przybyszewskiemu, Żeromskiemu i Alinie Świderskiej), w których badaczka analizuje i interpretuje albo pojedyncze dzieła, albo całokształt twórczości pod określonym kątem. W innych tekstach autorka rozpoznaje i diagnozuje manifestujące się w literaturze zjawiska kulturowe i społeczne, także te wyparte bądź tabuizowane. To teksty o emancypacyjnych działaniach kobiet w Galicji, o neurotykach, histerykach i narcyzach w prozie artystowskiej, o inceście w literaturze przełomu XIX i XX wieku, o znaczeniach i kontekstach tańca w kulturze i literaturze, pokazane z wielu interesujących perspektyw. Klamrą spinającą te rozważania są motywy masek i demonów, które należy także traktować jako metaforą metodologicznego podejścia autorki, którą interesuje to, co ukryte pod powierzchnią tekstu, pod maską klisz i kulturowych schematów, gier tożsamościowych dręczących destruowany podmiot i jego ciało; co podświadome i w tym sensie „demoniczne", bowiem działające z ukrycia, skłaniające więc do głębszych interpretacji.
(z recenzji prof. UAM. Brygidy Helbig-Mischewski)

---