Stanisław Figiel, Paweł Franczak, Urszula Janicka-Krzywda, Piotr Krzywda,
Beskid Żywiecki. Przewodnik. Wyd. 2023
536 stron, 112 fotografii czarno-białych, 80 mapek i planików miejscowości, 15 panoram. Okładka miękka ze skrzydełkami; wewnątrz przedniego skrzydełka schematyczna mapka Beskidu Żywieckiego.
Rewasz, wyd. IV. Pruszków 2023
ISBN: 978-83-8122-065-1
Beskidzie graniczny! Beskidzie zielony!
Od Boga pomiędzy narody rzucony!
Coś źródła podzielił na morza, na dwoje...
Beskidzie zielony! W trzy rzędy sadzony!
Beskidzie graniczny! Beskidzie kochany!
I chłodem jelenim i mgłami owiany...
(Wincenty Pol: Do zielonego Beskidu
Beskid Żywiecki to największa obszarowo i najwyższa grupa Beskidów Zachodnich. Jest to obszar mocno zróżnicowany pod względem ukształtowania powierzchni, przyrody i krajobrazu, a także pod względem turystycznym i kulturowym.
Beskid Żywiecki to góry graniczne, które od wieków oddzielały narody i państwa, ale były też swoistym tyglem, w którym mieszanina koczowniczych ludów, przybywających tu pod nazwą Wołochów, stapiała się z ludnością miejscową.
Ta różnorodność to jeden z głównych atutów Beskidu Żywieckiego.
Autorzy w zwięzłych rozdziałach-esejach opisują geomorfologię, klimat, świat roślin i zwierząt Beskidu Żywieckiego i jego ochronę. Obszerniej potraktowano dzieje tych gór, zważywszy na fakt, iż przez 1000 lat stoki północne należały do Korony Polskiej, a południowe do Korony Św. Szczepana. Urszula Janicka-Krzywda zajęła się góralami, ich kulturą materialną i duchową oraz zajęciami gospodarskimi, zaś Wojciech W. Wiśniewski prowadzi do “dziur” i “piwnic” jakich nie brakuje w tych górach. Zasadniczą część przewodnika stanowią opisy krajoznawcze poszczególnych grup górskich Beskidu Żywieckiego oraz słownik miejscowości. Do wspomnianych grup górskich należą: grupa Wielkiej Raczy (strona polska i słowacka), gniazdo Lipowskiego Wierchu i Romanki, masyw Pilska (strona polska i słowacka), wzgórza nad Jeleśnią i Żywcem, grupa Mędralowej, pasmo Jałowca, masyw Babiej Góry, pasmo Policy i pasmo Podhalańskie.
