Book in Polish by Elżbieta Kowalczyk. Autorka przedstawia historię działalności Zarządu Republikańskiego Związku Partriotów Polskich w Litewskiej SRS. Opisuje różne aspekty jego pracy, np.: kulturalno-oświatowy, propagandowy, wojskowy, opiekuńczy, ewakuacyjny. Zwraca uwagę na to, że niezwykle skomplikowana sytuacja społeczno-polityczna w Litewskiej SRS, zadecydowała o oryginalnej strukturze organizacyjnej ZR ZPP, odmiennej od struktur zarządów szczebla obwodowego czy republikańskiego w innych częściach ZSRS. Rówież cele, przyświecające ZR ZPP w Litewskiej SRS rzeczywiście pragnął służyć sprawom Polaków na Wileńszczyźnie, czy raczej realizował skutecznie plany Stalina dotyczące depolonizacji Kresów Wschodnich II RP.