Book in Polish by Matteo Righetto. Poniekąd jest to western, bo są tu konie, broń i bandyci; ale zamiast amerykańskiego Zachodu mamy góry Wenecji Euganejskiej, modrzewie i jodły, śnieg i sosny, Valstagna i jaskinie Oliero. To epicka i realistyczna opowieść o utraconej ojczyźnie. "Il Mattino di Padova" Jest chłodny listopad 1898 roku. Surowe góry pomiędzy płaskowyżem Asiago i doliną Brenty wyludniły się niemal całkowicie: większość mieszkańców, borykających się ze straszliwą biedą, opuściło w końcu swoje rodzinne strony, by emigrować do Ameryki w poszukiwaniu szczęścia. Jole skończyła dwadzieścia lat i jest coraz piękniejsza, jej młodsza siostra Antonia poczuła powołanie zakonne i postanowiła zostać mniszką, najmłodszy z rodzeństwa Sergio zapadł na tajemniczą chorobę i jego leczenie powierzono „świętej", znachorce z pobliskiej wsi. Chwilowy spokój mieszkańców Nevady zostaje brutalnie zburzony, gdy dwóch bandytów rabuje De Boerom srebro i miedź zdobytą przez głowę rodziny podczas dawnej przemytniczej wyprawy do Austro-Węgier. Jole będzie zmuszona samotnie stawić czoła nieszczęściu. Wiedziona pragnieniem zemsty i uzbrojona w ojcowski karabin, ruszy na grzbiecie swojego nieodłącznego Samsona śladem niegodziwców, by sprawiedliwości stało się zadość. Jej towarzyszami będą gwiazdy i wiatr, droga poprowadzi przez zapierające dech w piersiach krajobrazy. Podczas pościgu do ostatniego tchu Jole stawi czoła piętrzącym się trudnościom nigdy nie tracąc swej żelaznej determinacji. W zgodzie z magią natury i wyznawanymi wartościami podejmie wyprawę, która zmusi ją do pójścia znacznie dalej, niż kiedykolwiek sądziła. „Ponieważ w przeciwieństwie do granicy między dwoma państwami, granicy między dobrem a złem nie da się dostrzec samym spojrzeniem”. Ostatnia ojczyzna to druga część „Trylogii Ojczyzny". Po Duszy granicy Matteo Righetto kontynuuje westernową opowieść o przygodach rodziny De Boerów, w centrum uwagi stawiając ludzkie pragnienie sprawiedliwości i odpłaty za zło. Granica, którą zarówno w pierwszej, jak i drugiej powieści staje się „inny”, jest metaforą wewnętrznej podróży, pokonywania własnych granic, także etycznych. To także granica między młodością a dorosłością, między rozumem a przemocą. - Francesca Visentin, "Corriere del Veneto" Dynamiczna fabuła, typowa dla westernu, ale z wyraźnie uwypukloną problematyką społeczną, rzucającą światło na przeszłość i tradycję. Natura jest tu główną bohaterką, nieskończenie pocieszającą, mądrą i opiekuńczą wobec tych, którzy wiedzą, jak się do niej odnosić, a nade wszystko jest niezmiennie taka sama i nie zna ludzkich granic. Sięga daleko poza nasze ojczyzny. Różnice, jak zawsze, stwarzają ludzie. - Mary B. Tolusso, "Il Piccolo" Matteo Righetto potrafi utrzymać dynamikę powieści także dzięki swej prozie, powściągliwej, ale bogatej w opisy alpejskiego środowiska. Jednocześnie umie wejrzeć głęboko w charaktery swoich bohaterów, których obdarza głębokim człowieczeństwem. - Fulvio Panzeri, "Avvenire" Czerpiąc z najlepszej tradycji włoskiej powieści historycznej, autor pisze o przeszłości, by opowiedzieć o współczesności, i przesyła nam sygnał nadziei. - Andrea Formagnana, "Montagne360". Matteo Righetto urodził się w 1972 roku w Padwie, gdzie uczy literatury w liceum. Opublikował: Savana padana (Sawanna padewska), La pelle dell’orso (Niedźwiedzia skóra, powieść zekranizowaną przez Marca Segato z Markiem Paolinim w roli głównej), Apri gli occhi (Otwórz oczy, nagrodzoną Premio della Montagna Cortina d'Ampezzo). W 2017 roku w wydawnictwie Mondadori opublikował Duszę granicy, pierwszą powieść w cyklu "Trylogii Ojczyzny". Jego książki zostały przetłumaczone na wiele języków, a "Trylogia ojczyzny", przygotowywana do publikacji w kilku krajach, między innymi w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Holandii i Polsce, stała się literackim wydarzeniem.