Autorzy prezentują niezwykle istotną, zwłaszcza dla badaczy historii XIX i XX wieku, kwestię obfitości źródeł oraz wynikające z masowego charakteru materiałów trudności w ich opracowaniu, edycji i udostępnianiu. Wprowadzają przy tym bardzo istotne rozróżnienie między „masowością źródeł”, czyli ich obfitością, a „źródłami masowymi” o jeszcze większym na ogół wolumenie, ale jednorodnej, powtarzającej się strukturze informacyjnej, która często umożliwia zastosowanie skróconych form edycji oraz tworzenie baz danych.
W zawartych w tomie studiach przedstawiono różne koncepcje edytorskie oraz problemy wiążące się z edycją określonych typów źródeł masowych, np. niejednorodnych (testamenty galicyjskie) czy spisanych w różnych językach (dokumenty z Archiwum Ringelbluma). Rozważano również możliwości upowszechniania źródeł interesujących, a mało znanych (archiwa więzienne i policyjne, karty pomiarowe poborowych). Wskazano jednocześnie trudności związane z konstruowaniem baz danych czy archiwizowaniem i udostępnianiem dokumentów mówionych. Omówiono także konkretne narzędzia do digitalizacji i edycji cyfrowej źródeł masowych.

******

Editing in the face of mass character of the contemporary sources

The authors present an important issue, especially for the historians of the 19th and 20th centuries, that is the abundance of sources and the problems in processing, editing and providing access to these materials, resulting from their mass character. The authors explore different editorial concepts and challenges connected to the editing of certain types of mass sources, for example heterogenous sources or those written in different languages. They pinpoint the difficulties involved in creating databases or archiving and providing access to oral records. The authors discuss tools used for the digitization and digital editing of mass sources.