1 września 1939 r., w dniu niemieckiego ataku na Polskę, dla jej mieszkańców rozpoczął się okres skomplikowany, tragiczny. W niniejszej publikacji ukazano zasługującą na utrwalenie postawę ludzi wobec agresorów i postępowanie tych ostatnich na podbijanych obszarach. Mimo braku sił i środków próbowano stawić im opór. Z drugiej strony ludność białoruska i żydowska oraz polscy komuniści wznosili bramy triumfalne na powitanie Sowietów. Obu okupantów łączyło prowadzenie masowych aresztowań wśród byłych żołnierzy, policjantów, sędziów, działaczy politycznych, urzędników państwowych i samorządowych oraz księży. Jak pokazał czas, nawet wyparcie z Polski Niemców nie było kresem represji i prześladowań, o czym świadczą poczynania Armii Czerwonej i NKWD w 1944 i 1945 r.