Book in Polish by Anna Bieniaszewska. Prezentowana praca przedstawia dzieje Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Grudziądzu, począwszy od okresu zaborów po okres powojenny. To zabarwiony nostalgią obraz przedwojennego żydowskiego Grudziądza, który zniknął bezpowrotnie. Mimo że społeczność izraelicka była tu niewielka, stanowiła przez dwa stulecia jeden z istotnych elementów krajobrazu społecznego miasta. Żydzi je współtworzyli, wpisując się w jego przestrzeń i koloryt ważnymi dla izraelickiej kultury i tożsamości miejscami: synagogą, mykwą, cmentarzem i sierocińcem Lachmanna. Z Grudziądzem związane są znane postaci pochodzenia żydowskiego: Joseph Herzfeld i Carl Victorius, założyciele Odlewni Żelaza i Emalierni, Samuel Halperin, pionier przemysłu gumowego w Polsce, Lisamaria Meirowsky, doktor medycyny, zamordowana w Oświęcimiu, dr Erwin Levy, uznany w świecie nauki psychiatra, oraz Sigmund Lipinski, ceniony grafik i malarz.