Book in Polish by Leszek Gołdyka. Socjolodzy prowadzący badania na pograniczu polsko-niemieckim pytają, czy relatywna bliskość zachodniej granicy jest okolicznością warunkującą obserwowane tam procesy i zjawiska społeczne, odzwierciedlające się między innymi w zachowaniach mieszkańców lub w strukturze ich normatywnych przekonań. Autor przedstawia hipotezę, że interakcyjne źródła normatywnych przekonań są mechanizmem socjalizacji w przestrzeni społecznej polsko-niemieckiego pogranicza. Za szczególnie ważne uznaje zniesienie kontroli granicznej po przystąpieniu Polski do strefy Schengen. Okoliczność ta rzutuje bezpośrednio na wzory życia codziennego, przeobraża pogranicze zachodnie jako przestrzeń socjalizacji i wpływa na strukturę przekonań normatywnych jego mieszkańców.